NHÂN VỤ ÔNG HỒ XUÂN MÃN, LẠM BÀN VỀ DANH VÀ LỢI

Ghế  tréo, lộng xanh, ngồi bảnh chọe

Tưởng rằng đồ thật hóa đồ chơi!

  Nhà thơ Mai Văn Hoan

   Danh có nhiều nghĩa, ở đây chỉ hiểu theo nghĩa là danh tiếng, là công danh. Lợi cũng có nhiều nghĩa, ở đây chỉ hiểu theo nghĩa là lợi lộc được hưởng về vật chất hoặc tinh thần. Danh và Lợi có mối quan hệ hết sức mật thiết. Ai cũng biết: thường thì có Danh sẽ được hưởng Lợi. Danh càng lớn thì Lợi càng nhiều. Lợi càng nhiều thì Danh càng có điều kiến nâng cấp. Có người có Danh nhưng không cầu Lợi (trường hợp này  rất hiếm). Có người hưởng Lợi không cần đến Danh. Có người vì Lợi mà bất chấp tất  cả, chà đạp lên mọi giá trị đạo đức, mưu cầu lợi ích cho cho bản thân: “Chỉ cốt túi mình cho nặng chặt/ Trăm năm mặc kệ tiếng chê khen” (Vịnh Tổng đốc Hà Nam - Nguyễn Khuyến). Có người đạt được cả Danh lẫn Lợi bằng chính tài năng và đức độ của họ.

   Phấn đấu để có Danh là nguyện vọng chính đáng của mỗi con người. Nguyễn Công Trứ có hai câu thơ được truyền tụng: “Đã mang tiếng ở trong trời đất/ Phải có danh gì với núi sông!”. Danh mà Nguyễn Công Trứ nói ở đây là Danh Thơm, là công danh, sự  nghiệp. Tài và Đức là hai yếu tố cơ bản nhất để đạt được Danh Thơm. Các bậc tiền bối  như Trần Nhân Tông, Trần Quốc Tuấn, Nguyễn Trãi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Nguyễn Du,  Cao Bá Quát, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Đình Chiểu... đều là những người vừa có tài  vừa có đức nên để lại tiếng thơm muôn đời.

   Vì có Danh thì có Lợi nên chuyện mua danh ở bất kỳ đâu, ở bất cứ thời nào cũng  có. Nhưng vào cái thời mà kỉ cương, phép nước lỏng lẻo thì việc mua Danh có điều kiện  để sinh sôi nảy nở. Một số hiện tượng gần đây như: chạy để được công nhận danh hiệu  cá nhân Anh hùng, tập thể Anh hùng, địa phương Anh hùng; chạy để được thành phố  trực thuộc Trung ương, thành phố loại một, thành phố loại hai; chạy để được các chức vụ  chủ chốt; chạy để được các học hàm, học vị... diễn ra khá phổ biến và càng ngày càng  trắng trợn. Người xưa nói “mua danh ba vạn”, bây giờ có thứ Danh còn đắt hơn thế mà  người ta vẫn mua được. Mua xong, bằng cái Danh mua được họ thu hồi vốn rất nhanh và  sinh lời vô kể (có người nói chạy được cái chức từ giám đốc sở trở lên là siêu lợi nhuận).

  Cũng cá biệt có vài trường hợp “ham danh có kẻ như diều đứt dây” (Tản Đà) mà ông Hồ Xuân Mãn là một tấm gương để nhục cho muôn đời con cháu.

 Thực ra, không phải đợi đến lúc ông Mãn bị tước danh hiệu Anh hùng LLVT thì cái Danh của ông mới bị lật tẩy. Ngay khi ông còn đương chức, chuyện ông thao túng  quyền lực, cài cắm anh em họ hàng nhà ông vào những chức vụ quan trọng ở tỉnh Thừa  Thiên Huế ai ai cũng biết; chuyện ông bị cô nhân viên nhà hàng cho một cái tát trời giáng  vào mặt vì tội sàm sỡ ai ai cũng biết... Thế mà ông vẫn chạy được cái Danh “Học tập và  làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” mới tài! Danh hiệu Anh hùng LLVT được  xét theo một quy trình vô cùng chặt chẽ, qua nhiều bậc, nhiều khâu mà ông ta vẫn cứ  chạy được như thường. Điều này chứng tỏ trong bộ máy công quyền của ta hiện nay đúng  là có “một bộ phận không nhỏ” đã biến chất, đã bị quyền lực và đồng tiền thao túng. Đây  là” lỗi hệ thống” mà Đảng và Nhà nước phải kịp thời chấn chỉnh.

   Trong hàng ngũ cán bộ đảng viên đương chức ở Thừa Thiên Huế, không ít người  nhận rõ chân tướng của ông Mãn nhưng họ không đủ can đảm đứng ra phê bình, đấu  tranh. Bởi họ khiếp sợ trước uy quyền của ông ta. Đấu tranh thì “tránh đâu”? Thôi thì tốt  nhất là im lặng để yên thân, cho gia đình, vợ con được nhờ. Điều đó chứng tỏ “sức chiến  đấu” của đa số đảng viên hiện nay cần phải xem lại. Công việc phê và tự phê trong nội bộ  Đảng phải chăng chỉ còn hình thức? Hành động của cô nhân viên cửa hàng tát thẳng vào  mặt ông “quan đầu tỉnh” dù biết mình sẽ bị trù dập, bị đuổi việc đáng để cho mọi người  suy ngẫm. Nếu không có sự dũng cảm và quyết tâm của một số cán bộ hưu trí – những  người từng hoạt động với ông Mãn suốt cả thời kì chống Mỹ - dám nói lên sự thật thì biết  đâu ở một nơi trang nghiêm nào đó ở Thừa Thiên Huế một vài năm sau sẽ mọc lên tượng  đài Hò Xuân Mãn – Anh hùng LLVT. Việc Chủ tịch nước biết sửa sai, ký quyết định thu  hồi danh hiệu Anh hùng LLVT của ông Hồ Xuân Mãn được đông đảo quần chúng nhân  dân cả nước hết sức đồng tình.

   Đây cũng là bài học cảnh tỉnh cho những ai còn hám danh mà bất chấp đạo lý làm người! Qua trường hợp ông Mãn càng thấm thía hai câu thơ của Nguyễn Khuyến: “Ghế  tréo, lộng xanh, ngồi bảnh chọe/ Tưởng rằng đồ thật hóa đồ chơi!” (Tiến sĩ giấy).

   Mong sao có thật nhiều người đủ dũng khí và quyết tâm tiếp tục lột trần bản chất của những “tiến sĩ giấy” đang nhơn nhơn trong xã hội chúng ta hiện nay như ông “quan  đầu tỉnh” Hồ Xuân Mãn.

   Huế, 1-1-2014